Του Γεωργίου Φωτ. Παπαδόπουλου – Master Ορθόδοξης Θεολογίας
«Ουκ έδωκεν ημίν ο Θεός Πνεύμα δειλίας, αλλά δυνάμεως και αγάπης και σωφρονισμού» (Β΄ Τιμοθ. Α΄, 8)
Πολλοί οι χοροί των Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Πολλοί οι δίκαιοι, οι εκλάμποντες ως φωστήρες.
Πολλοί οι υπέρ Πίστεως αγωνισθέντες και τελειωθέντες.
Σε αυτούς ανήκει και η Αγία νεομάρτυς Λυγερή.
Η δεκαοκτάχρονη ελληνοπούλα Λυγερή, ζούσε στο αγαπημένο της χωριό, τον Ανάβατο της Χίου. Φημιζόταν για το πνευματικό και σωματικό της κάλλος, τόσο, ώστε να προξενήσει την εμφάνιση του πασά, στα 1822, στο χωριό της. Της έταξε πλούτη, δόξα, δύναμη, μα η αγνή νεομάρτυς δεν τα δεχόταν και έστρεφε το βλέμμα της προς τον Ουρανό, στον Νυμφίο της Εκκλησίας. Εκεί θα αποκτούσε δόξα, την επουράνιο Βασιλεία του Θεού.
Οι πιέσεις εντείνονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και ενώ ακόμη αυτό συνεχιζόταν, κάποια ημέρα, στο πανηγύρι του παλιού χωριού, στις 6 Σεπτεμβρίου 1822, εορτή του «εν Χώναις θαύματος» του Αρχαγγέλου και Ταξιάρχου Μιχαήλ, εκεί που οι χωριανοί γλεντούσαν και χόρευαν, εμφανίστηκαν δέκα υπηρέτες του πασά. Το χωριό αναστατώνεται, οι κάτοικοι κρύβονται. Παντού επικρατεί σιωπή. Και η Λυγερή στέκει ως «Ρόδο το αμάραντο» στο κέντρο της πλατείας και με υπομονή μεγάλη προσμένει τους Τούρκους. Φτάνουν κοντά, ζητούν να τους ακολουθήσει και στην αρνητική της απόκριση, την αρπάζουν και τρέχουν για την Ελίντα, εκεί που ο πασάς πρόσμενε την παρθένο ελληνοπούλα. Η Λυγερή προσεύχεται και παρακαλεί τον Νυμφίο της να διατηρήσει αγνό το σώμα και την ψυχή της, όπως μέχρι τότε.
Σε μια στιγμή, στο δυσκολότερο σημείο του γκρεμού, κατεβαίνοντας για την Ελίντα, όπως την τραβούσαν και αντιστεκόταν, αρπάζει με τα χέρια της μια αγριοβερυκοκιά, με τόση δύναμη, ώστε να μην μπορεί να φύγει από το δέντρο.
Οι Τούρκοι την απειλούν με θάνατο και βλαστημούν αφηνιασμένα. Η Λυγερή τους απαντά «Εγώ Χριστιανή γεννήθηκα και Χριστιανή θα πεθάνω, την πίστη δεν αλλάζω. Παρακάτω δεν πρόκειται να πάω, κάντε μου ότι θέλετε». Στα αυτιά, την καρδιά και το μυαλό της αντηχούν τα λόγια εκείνα του Χριστού «και μη φοβηθήτε από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχή μη δυναμένων αποκτείναι» (Ματθ. Ι΄, 28), αλλά και «τι γάρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον και ζημιωθή την ψυχήν αυτού; Ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» (Μαρκ. Η΄, 35-37).
Τη στιγμή εκείνη, ένας μαύρος σκλάβος Λαζός, σωστός λύκος, βγάζει το γιαταγάνι και της κόβει το κεφάλι. Το παίρνει και εξαφανίζεται τρέχοντας για την Ελίντα. Μάταια τον κυνηγούν οι χωριανοί της Λυγερής να του το πάρουν.
Εν τω μεταξύ, το άγιο σώμα της Λυγερής σπαρταρούσε και το καυτό αίμα έβγαινε από το λαιμό της, σαν φλέβα που πότιζε με μαρτυρία Χριστού και Ελλάδας τον μαρτυρικό εκείνο τόπο. Η μητέρα της παίρνει από το αίμα που τρέχει τρεις φούχτες και κάνει τρεις σταυρούς πάνω στα απόκρημνα βράχια. «Υμίν εχαρίσθη το υπέρ Χριστού ου μόνον το εις Αυτόν πιστεύειν αλλά και το υπέρ Αυτού πάσχειν» (Φιλιππ. Α΄, 29).
Το κεφάλι της νεομάρτυρος, το πήρε ο πασάς από τον Λαζό και από τη στεναχώρια του τον αποκεφάλισε. Ύψωσε το μαύρο του σημαιάκι στο πλοιάριο και έφυγε για το λιμάνι της Χίου λυπημένος.
Προσωπικά, μετά από έντονη επιθυμία μου, πολλών ετών, ως μαθητής του Γυμνασίου, να προσκυνήσω τους τρεις αυτούς σταυρούς με το αίμα της Αγίας Λυγερής, αξιώθηκα να μεταβώ στο σημείο του μαρτυρίου, στις 16 Οκτωβρίου 1993 (πριν από 22 χρόνια, σε ηλικία 15 ετών) και να τους προσκυνήσω. Με είχε παροτρύνει ο καθηγητής μου, στα θρησκευτικά, μακαριστός Αρχιμανδρίτης π. Γεώργιος Λιαδής. Με πήγε στον Ανάβατο ο πατέρας μου και από εκεί, με τα πόδια (σχεδόν δυο ώρες δρόμος) στο σημείο με πήγε ο μπάρμπα Γιάννης Σιδεράτος για να κάμω το προσκύνημά μου. Οι βροχές και το νερό που ρέει επάνω από τις πέτρες, στη νεροδιαβασιά εκείνη, έχουν σβήσει τους δυο πρώτους σταυρούς. Ο τρίτος φαίνεται σαν να έγινε σήμερα. Και έχουν περάσει από τότε σχεδόν 200 χρόνια.
Η πίστη της, την έσωσε την Λυγερή και της χάρισε την Βασιλεία των Ουρανών.
Στο σημείο που θυσιάστηκε υπάρχει μια μάζα λίθων, που δεν γνωρίζει κανείς πως βρέθηκαν εκεί. Μια παράδοση αναφέρει ότι, κάθε βράδυ ρίχνει έναν η Αγία Λυγερή και δημιουργήθηκε ένας σωρός, προς ανάμνηση του μαρτυρικού αυτού τόπου.
Εκεί, υπάρχει και το ημιτελές ναίδριο της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Ειρήνης, το οποίο επεχείρησε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 να κατασκευάσει ο τότε διοικητής του σταθμού της χωροφυλακής των Καρυών κ. Παναγιώτης Οικονόμου (με καταγωγή από το Άργος της Πελοποννήσου), αλλά τελικά δεν ευδοκίμησε το εγχείρημα. Μακάρι να ολοκληρωθεί και να αποτελέσει προσκυνηματικό σημείο απόδοσης τιμής και ευλάβειας τόσο προς την Αγία Ειρήνη όσο και προς την Αγία Λυγερή. Και να τελείται η Θεία Λειτουργία την ημέρα της εορτής της. Επίσης, να διαφυλαχθεί και προστατευθεί το σημείο των Σταυρών με το αίμα της Αγίας.
Προτιθέμεθα να συνδράμουμε ηθικά και υλικά για κάτι τέτοιο.
Το ίδιο έτος (1993) παρήγγειλα την αγιογράφηση της εικόνας της Αγίας Λυγερής στον φίλο αγιογράφο κ. Μάρκο Τσαμπλάκο. Την πήρα και την πήγα για 40 ημέρες στον Ι. Ναό του Αγ. Γεωργίου Φρουρίου και έκτοτε βρίσκεται στο εικονοστάσι της οικίας μου. Η Αγία Λυγερή συμπεριλήφθηκε στους Αγίους της Χίου και στην επίσημη Ιερή Εικόνα τους, η οποία βρίσκεται στον Ι.Ν. Αγ. Γεωργίου Φρουρίου και την καθαγίασε επίσημα ο μακαριστός Μητροπολίτης Χίου κυρός Διονύσιος την πρώτη Κυριακή του έτους 1997. Επίσης, η Αγία Λυγερή απεικονίζεται και σε παλαιότερη εικόνα, της δεκαετίας του 1930, με όλους τους Αγίους της Χίου, έργο της Ιεράς Μονής του Αγ. Κωνσταντίνου-Κονταρίου Χίου, όπως και ο Άγιος Ιερομάρτυς Πλάτων (Φραγκιάδης), Μητροπολίτης Χίου (+1822) και ο Αρχιδιάκονός του Μακάριος (Γαρρής ή Γέμελος).
Η μνήμη της τιμάται στις 6 Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.
Παρακλητικό Κανόνα της Αγίας έχει συγγράψει ο Άρχων Υπομνηματογράφος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, Δρ. Χαράλαμπος Μπούσιας.
Στις 18 Ιουλίου 2021 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου κ. Μάρκος εγκαινίασε το βόρειο κλίτος του ενοριακού Ιερού Ναού των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Αναβάτου επ΄ ονόματι της Αγίας Λυγερής και καθαγίασε την εν αυτώ ευρισκόμενη Αγία Τράπεζα.
Επίσης, φέτος (2022), με την άδεια και ευλογία του Σεβ. Μητροπολίτου μας, την δεύτερη Κυριακή του παρελθόντος μηνός Ιουλίου, τιμήθηκαν στον Ανάβατο οι 3 γνωστοί Άγιοι νεομάρτυρες του χωριού (Λυγερή, Ιερεύς Ιωάννης Καλαμάρης και Ιερεύς Ιωάννης Σιδεράτος), με την τέλεση πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας και Ιεράς Λιτανείας στο χωριό της -νεωστί αγιογραφηθείσας- Ιεράς Εικόνας τους (έργο του Χίου αγιογράφου κ. Μάρκου Ισιδ. Τσαμπλάκου), από τον Ηγούμενο της Ιεράς Νέας Μονής, Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη π. Διονύσιο Παπανικολάου (εκτελούντα χρέη Εφημερίου Αναβάτου).
Εύχομαι σε όλους να αξιωθείτε να επισκεφθείτε το ιερό εκείνο μέρος, τόπο μαρτυρίου μιας σύγχρονης -συμπολίτισσας μας- νεομάρτυρος, καθώς επίσης και ο βίος της Αγίας Λυγερής της Χιοπολίτιδος πάντοτε να μας εμπνέει και να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, υπό την έννοια της υποχρέωσης κάθε πραγματικού χριστιανού να δίδει ομολογία πίστεως- ομολογία Χριστού κάτω από οιεσδήποτε κοινωνικές, εθνικές και πολιτικές συνθήκες. Ο λόγος του Θεού, η μαρτυρία υπέρ Θεού, είναι αδύνατον να αποσιωπηθεί. «Ο λόγος του Θεού ου δέδεται» (Τιμοθ. Β΄, 9).-
Γεώργιος Φωτ. Παπαδόπουλος- Master Ορθόδοξης Θεολογίας- Κήρυξ Θείου Λόγου
